Khi bước vào công trường, đặc biệt với những bạn kỹ sư xây dựng mới ra trường hoặc mới chuyển từ văn phòng ra hiện trường, câu hỏi đầu tiên luôn là: “Mình phải làm gì? Bắt đầu từ đâu?”. Công trường xây dựng không chỉ có chuyện thi công, mà còn là hệ thống công việc liên quan đến hồ sơ – khảo sát – tổ chức – giám sát – an toàn – kiểm soát vật tư – thanh toán. Dưới đây là bản hệ thống hóa, giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình và 10 đầu việc cốt lõi mà một kỹ sư hiện trường phải nắm chắc.
Xem: việc làm kỹ sư giám sát hiện trường
PHẦN 1 – NHỮNG VIỆC CẦN LÀM NGAY SAU KHI TRÚNG THẦU
Ngay khi dự án được ký kết, đội ngũ kỹ thuật phải thực hiện một loạt công việc chuẩn bị. Đây là bước nền tảng quyết định sự suôn sẻ trong giai đoạn thi công sau này.
1.1. Nghiên cứu hồ sơ
Kỹ sư hiện trường phải nắm rõ:
- Hợp đồng thi công: tiến độ, điều khoản thanh toán, điều khoản phạt, phạm vi công việc.
- Hồ sơ dự toán: khối lượng, đơn giá, các đầu mục chính.
- Bản vẽ thiết kế: mặt bằng, chi tiết kết cấu, kiến trúc, MEP.
- Spec – tiêu chuẩn kỹ thuật của chủ đầu tư.
- Hồ sơ khảo sát địa chất – địa hình – thủy văn.
- Đặc điểm vùng miền: thời tiết, khả năng huy động nhân công, đường vận chuyển.
1.2. Khảo sát thực tế hiện trường
Công việc này bao gồm:
- Kiểm tra lại mốc tọa độ, cao độ hiện trạng.
- Đánh giá điều kiện mặt bằng: đường vào, vị trí tập kết vật liệu, khu vực dựng lán trại.
- Quan sát các yếu tố rủi ro: nhà dân, đường điện, hệ thống thoát nước.
- Ghi nhận thuận lợi – khó khăn để báo cáo Ban chỉ huy.
PHẦN 2 – CÔNG TÁC PHẢN HỒI VÀ HOÀN THIỆN HỒ SƠ THIẾT KẾ
Trước khi thi công, kỹ sư cần đối chiếu hồ sơ và lập các báo cáo gửi tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, chủ đầu tư.
2.1. Kiểm tra – phát hiện sai sót
- Các sai lệch giữa bản vẽ và dự toán.
- Sai khác khối lượng so với hiện trường.
- Chi tiết thiết kế chưa rõ ràng hoặc thiếu.
- Các tiêu chuẩn trong Spec không phù hợp điều kiện thi công.
2.2. Đề xuất điều chỉnh
- Gửi văn bản đề nghị làm rõ thiết kế.
- Đề xuất điều chỉnh các hạng mục không khả thi.
- Thống nhất biện pháp thay thế nếu cần.
PHẦN 3 – LẬP BIỆN PHÁP THI CÔNG
Đây là bước quan trọng nhất để bắt đầu thi công.
3.1. Biện pháp tổng thể và chi tiết
- Biện pháp thi công tổng thể cho toàn dự án.
- Biện pháp chi tiết từng hạng mục: móng, dầm, sàn, bể nước, tường, hoàn thiện, đường nội bộ…
3.2. Biện pháp tổ chức công trường
- Sơ đồ mặt bằng thi công.
- Lán trại, nhà chỉ huy, hệ thống điện – nước.
- Hệ thống chống đỡ, an toàn, hàng rào bảo vệ.
3.3. Biện pháp liên quan đến thiết bị – công nghệ
- Cẩu tháp, vận thăng, giáo – cốp pha.
- Các giải pháp rút ngắn thời gian thi công.
- Công nghệ thi công đặc thù cho từng loại kết cấu.
PHẦN 4 – LẬP KẾ HOẠCH THI CÔNG
Không có kế hoạch, công trường sẽ rất lộn xộn.
4.1. Kế hoạch tổng thể
- Tiến độ tổng thể dự án.
- Tiến độ chi tiết theo tuần – theo ngày.
- Kế hoạch nhân lực và phân công nhiệm vụ.
4.2. Kế hoạch vật tư – thiết bị
- Danh mục vật tư theo từng giai đoạn.
- Kế hoạch huy động máy móc.
- Dự trù tiến độ nhập vật tư.
4.3. Kế hoạch giám sát và kiểm soát chất lượng
- Kế hoạch nghiệm thu từng giai đoạn.
- Kế hoạch thí nghiệm vật liệu.
PHẦN 5 – CÔNG TÁC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN CÔNG TRƯỜNG
5.1. Xây dựng bộ máy công trường
- Chỉ huy trưởng – kỹ sư hiện trường – QS – an toàn – vật tư – bảo vệ.
- Sơ đồ tổ chức được chủ đầu tư phê duyệt.
5.2. Ban hành quy định – nội quy
- Quy trình làm việc.
- Quy trình an toàn.
- Quy định phối hợp giữa thầu chính – thầu phụ.
PHẦN 6 – TRIỂN KHAI THI CÔNG
6.1. Công tác định vị – trắc đạc
- Lập lưới khống chế tọa độ và cao độ.
- Chuyển trục công trình ra thực địa.
- Giác móng, kiểm tra vị trí và cao độ toàn bộ cấu kiện.
6.2. Công tác triển khai cho thầu phụ
- Bàn giao mặt bằng, bản vẽ shop, yêu cầu kỹ thuật.
- Hướng dẫn biện pháp thi công cho từng tổ đội.
- Bố trí khu vực tập kết thép, cốp pha, vật tư.
6.3. Giám sát thi công
- Giám sát chất lượng vật tư đầu vào.
- Giám sát thi công đúng bản vẽ – đúng quy trình.
- Kiểm tra kích thước, cao độ từng hạng mục.
- Giám sát an toàn lao động.
- Theo dõi bảo dưỡng bê tông và chuyển vị công trình.
PHẦN 7 – NGHIỆM THU
7.1. Nghiệm thu nội bộ
- Kỹ sư hiện trường kiểm tra trước.
- Đảm bảo đủ ảnh chụp, nhật ký, kết quả thí nghiệm.
7.2. Nghiệm thu với tư vấn giám sát
- Lập biên bản nghiệm thu từng công tác.
- Nghiệm thu giai đoạn, nghiệm thu hoàn thành.
7.3. Hoàn công
- Vẽ hoàn công.
- Đo đạc hoàn công kích thước, cao độ.
- Lập bộ hồ sơ hoàn công bàn giao.
PHẦN 8 – AN TOÀN LAO ĐỘNG
Kỹ sư hiện trường phải đảm bảo:
- Hệ thống biển báo, rào chắn, cảnh báo nguy hiểm.
- Huấn luyện an toàn trước khi vào công trường.
- Biện pháp PCCC – điện – thi công trên cao – vật rơi.
- Giám sát người lao động tuân thủ nội quy.
PHẦN 9 – CÔNG TÁC HỒ SƠ THI CÔNG
9.1. Quản lý hồ sơ
- Hợp đồng, phụ lục, bản vẽ phát hành.
- Nhật ký công trình.
- Các biên bản nghiệm thu, biên bản phát sinh.
- Kết quả thí nghiệm vật liệu.
- Hồ sơ quản lý chất lượng.
9.2. Hồ sơ thanh toán
- Thanh toán khối lượng nội bộ cho tổ đội.
- Thanh toán với chủ đầu tư theo kỳ.
- Kiểm tra khối lượng thi công với bản vẽ thực tế.
PHẦN 10 – KIỂM SOÁT VẬT TƯ – THIẾT BỊ
10.1. Vật tư
- Giám sát số lượng và chất lượng khi nhập kho.
- Kiểm soát hao hụt theo định mức.
- Đề xuất bổ sung kịp thời.
10.2. Thiết bị
- Theo dõi tình trạng hoạt động của máy móc.
- Đề xuất sửa chữa khi có hư hỏng.
- Đảm bảo thiết bị an toàn trước khi sử dụng.
KẾT LUẬN
- Việc làm xây dựng của kỹ sư hiện trường không chỉ là đứng ngoài công trường chỉ huy thợ.
- Đó là một quy trình tổng hợp, yêu cầu hiểu về hồ sơ, kỹ thuật, biện pháp, an toàn, vật tư, tiến độ và cả kỹ năng giao tiếp.
